Sau khi tốt nghiệp ĐH, anh Đoàn Hải Giang (CHS I, 95 - 99) đã được nhiều “ông lớn” công nghệ ở Mỹ như: Facebook, Google mời về làm việc. Lúc đó, anh chọn công ty Facebook. Nhưng sau 5 năm gắn bó, anh từ bỏ vị trí với mức lương cao để “đầu quân” cho Turing.com, giúp nhiều kỹ sư Việt Nam “làm việc tại nhà, lấy lương Mỹ”. 

Khởi nghiệp trên đất Mỹ

Lý do nào khiến anh bỏ công việc tốt, mức lương cao tại trụ sở chính của Facebook ở thung lũng Silicon và từ chối lời mời của nhiều “ông lớn” công nghệ ở Mỹ để quyết định “đầu quân” cho một công ty “start-up”?

Anh Hải Giang: Anh luôn thích làm “start-up”. Bởi anh muốn xây dựng công ty từ lúc không có gì, “chăm sóc” và nhìn nó phát triển. Thế nên lúc mới sang Mỹ, anh đã thử xây dựng một số doanh nghiệp “start-up”. Nhưng lúc ra trường, anh nhận thấy, trước khi làm ông chủ, hãy học làm nhân viên! Do vậy, anh đã tìm tới Facebook để học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và nuôi dưỡng ước mơ khởi nghiệp trên đất Mỹ.

Trong thời gian làm việc tại đó, anh tham gia một số dự án “start-up”. Ví dụ: Human Rank, Dailicious-startup cho mọi người bán đồ ăn tại nhà, CoinHouse mua bất động sản ở Mỹ bằng tiền ảo, SuccessHub tư vấn giáo dục cho sinh viên… Nhưng muốn đạt kết quả cao nhất thì anh phải toàn tâm, toàn ý với nó. Vì thế, anh quyết định bỏ việc để theo đuổi “start-up”.

Công ty Turing.com có điểm gì hấp dẫn để anh lựa chọn cống hiến?

Anh Hải Giang: Turing.com là mô hình kết nối các kỹ sư trên toàn thế giới với những công ty hàng đầu của Mỹ tại thung lũng Silicon. Kỹ sư có thể làm việc ngay tại nhà nhưng nhận mức lương ở Mỹ. Turing lúc đó được một số quỹ đầu tư về Việt Nam. Anh thấy mình có cơ hội giúp lập trình viên người Việt làm việc với công ty Mỹ, nâng cao kiến thức và thu nhập. Vì thế, anh nhận lời ngay. Sau 2 năm ở đây, anh càng nhận ra, quyết định ấy là chính xác. Nhiều kỹ sư ở châu Á như: Việt Nam, Philippines, Malaysia hay ở châu Phi, Nam Mỹ, Đông Âu đã thay đổi cuộc đời với Turing. Điều làm anh vui nhất là nhìn thấy nhiều người bắt đầu làm việc từ cấp bậc thấp rồi thăng tiến lên các vị trí kỹ thuật, quản lý cấp cao.

Bản thân anh cũng phát triển nhiều khi đi làm cho Turing. Hiện anh là Phó Chủ tịch quản lý toàn bộ kỹ sư của công ty. Turing có giá trị hàng trăm triệu USD và đang trên đường trở thành “kỳ lân” công nghệ.

Anh nói, Facebook đã cho anh nhiều thứ: quy trình làm việc chuyên nghiệp, kỹ năng quản lý khoa học, thu nhập… Vậy anh có thể chia sẻ về công việc, cũng như những thử thách trong 5 năm gắn bó đó không?

Anh Hải Giang: Ở Facebook, anh làm trong mảng cung cấp dịch vụ quảng cáo cho các doanh nghiệp nhỏ (SMBs). “Team” của anh phụ trách gần 100 triệu nhà quảng cáo cá nhân hoặc công ty nhỏ. Hằng ngày, hệ thống tạo ra 500.000 quảng cáo mới và đạt mức doanh thu hằng năm là 8 tỷ USD. Do đó, áp lực công việc rất lớn. Bởi chỉ cần hệ thống xảy ra một lỗi là mất đi 2 - 3 triệu USD/giờ. Tốc độ làm việc ở Facebook rất nhanh. Dù là doanh nghiệp lớn nhưng Facebook vẫn giữ văn hóa khởi nghiệp, với tiêu chí “move fast, break things”. Việc các đồng nghiệp của anh chỉ sau 1 - 2 năm làm việc mà tóc bạc đầy đầu là chuyện bình thường. Nhiều hôm, anh cũng phải thức dậy lúc 2 - 3 giờ sáng để kiểm tra lỗi trên hệ thống.

Theo anh, yếu tố nào giúp anh được nhận vào làm ở Facebook? Lời khuyên của anh dành cho MCer đang nuôi ước mơ “đầu quân” cho những công ty công nghệ lớn tại Mỹ?

Anh Hải Giang: Quy trình tuyển dụng của Facebook hay các công ty công nghệ lớn khác ở Mỹ khá giống nhau. Ứng viên phải vượt qua các buổi phỏng vấn về kỹ năng lập trình (viết code trực tiếp lên bảng trắng), thiết kế hệ thống, kỹ năng mềm. Facebook có chế độ lương thưởng tốt nên thu hút nhiều người giỏi. Vì thế, việc tuyển dụng mang tính cạnh tranh cao.

Tuy nhiên, nếu mình chuẩn bị tốt thì sẽ có nhiều cơ hội vượt qua. Theo anh, yếu tố quan trọng nhất để thành công chính là sự chuẩn bị, tất nhiên cần cả may mắn nữa. Nhưng càng chuẩn bị kỹ, mình càng gặp nhiều may mắn.

Muốn làm việc cho các công ty công nghệ ở Mỹ, các em cần tính chuyện sang Mỹ học ĐH hoặc cao học. Nếu được thì học từ ĐH, sẽ có nhiều lợi thế hơn, ví dụ như khi đi thực tập.

Để được nhận vào các trường ĐH của Mỹ, các em phải chuẩn bị từ đầu cấp 3. Mỗi trường có những tiêu chuẩn riêng về tiếng Anh, SAT, GPA… Các em cần lên danh sách các trường muốn ứng tuyển để chuẩn bị hồ sơ. Người ta bảo: “Không sợ nhất vạn, chỉ sợ vạn nhất”. Cẩn thận bao nhiêu cũng không thừa. Anh đã nộp đơn xin học bổng 27 trường ở Mỹ và một nửa số đó chấp thuận. Hay lúc thi tuyển vào Facebook, Google, anh đã chuẩn bị trước 6 tháng. Thế nhưng khi trả lời phỏng vấn, anh vẫn thấy chưa hoàn hảo, ước giá như chuẩn bị từ 9 tháng đến 1 năm thì sẽ làm tốt hơn.

Thất bại để thành công

Anh kể rằng, bản thân từng thất bại rất nhiều nhưng điều quan trọng là không dễ dàng bỏ cuộc và luôn đứng dậy bước tiếp. Vậy anh đã gặp những khó khăn nào trong quá trình theo đuổi đam mê khởi nghiệp?

Anh Hải Giang: Thực ra, ai cũng từng gặp thất bại. Chỉ có điều là họ không nói ra nên mình không biết mà thôi. Để ứng dụng được hàng tỷ người dùng như bây giờ, Facebook đã phải tiến hành rất nhiều lần thí nghiệm, đo đạc kết quả rồi quyết định chuyển sang tính năng mới hay vẫn sử dụng hệ thống cũ.

Thất bại không đáng sợ, quan trọng là mình học được gì từ nó. Có một câu hỏi phỏng vấn thường gặp ở Mỹ là: “Hãy kể về một thất bại trong công việc và những điều mà bạn học được!”. Thất bại cho anh những kinh nghiệm quý giá. Anh đã thành lập gần chục công ty khởi nghiệp, phần lớn phải đóng cửa. Anh mất 150.000 USD lúc thị trường tiền ảo sụp đổ đầu năm 2018. Cuối năm, anh mất tiếp 400.000 USD khi giá trị cổ phiếu Facebook sụt giảm vì công ty gặp “scandal”. Bây giờ, khi có hàng triệu USD từ thị trường chứng khoán và công ty khởi nghiệp gặt hái thành quả, anh nhận thấy, thất bại là điều cần thiết để đạt được thành công.

Nếu còn trẻ, mình càng không sợ thất bại. Nhưng các em phải tính toán kỹ để lỡ gặp thất bại thì vẫn có đường lui. Nhiều bạn trẻ Việt Nam mới ra trường đã tính chuyện bỏ việc để khởi nghiệp. Theo mình, các bạn cần cân nhắc thật kỹ, đừng chạy theo trào lưu. Không ai ngăn cản mình đến với ước mơ nhưng nên có sự chuẩn bị tốt. Bởi việc mài dao không làm chậm đi quá trình chẻ củi.

10 năm chưa trở về quê hương nhưng anh lại đang giúp đỡ những kỹ sư Việt Nam “làm việc từ xa, nhận lương Mỹ”. Điều gì khiến anh thực hiện công việc ấy?

Anh Hải Giang: Anh thường nói với nhân viên rằng: “Làm việc ở đâu, gắn bó với nơi đó bao lâu không quan trọng bằng hiệu quả công việc”. Hiện anh thấy mình giúp đỡ được nhiều người Việt hơn khi sống tại Mỹ nên anh chọn ở lại. Không chỉ riêng anh mà rất nhiều người con xa xứ cũng muốn góp sức cho đất nước mình và đang chờ cơ hội thích hợp.